Het is het grootste probleem van de meeste fotografen: Onscherpe foto’s. Zelfs de meest ervaren fotografen wil het nog wel eens overkomen – thuis komen na een fotoshoot en erachter komen dat je foto’s niet zo haarscherp zijn als je dacht. Hoe kan dat? Ligt het aan je instellingen? Is het je camera? Gaat er iets fout met je lens?
Ik bespreek alle mogelijke oorzaken van onscherpe foto’s met je, en de bijbehorende mogelijke oplossingen.
Het probleem: Er is wel scherpte in je foto, maar niet waar jij het wilde.
Dit is een probleem wat veel voorkomt onder beginnende fotografen. Er zijn wel delen van je foto scherp, maar niet de delen die jij eigenlijk wilde. Dit probleem heeft met jou als fotograaf te maken, en dat is goed nieuws! Dat betekent namelijk dat jij dit ook zelf kunt oplossen.
Oorzaak 1: Je werkt in de verkeerde modus
Het zou kunnen dat je in de verkeerde AF-modus aan het werk bent. In de meeste camera’s vind je 3 AF-modussen: AI Servo, AI Focus en One Shot.
AI Servo is de modus waarin je iedere keer weer opnieuw scherpstelt door op de ontspanknop te drukken, en bij One Shot stel je één keer scherp en herkader je vervolgens je beeld. AI Focus is een mengeling van deze 2 modi.
Was jij bijvoorbeeld actie foto’s aan het maken, maar stond je camera op One shot? Dan is het niet gek dat je onscherpe foto’s krijgt!
Heb je nog wat hulp nodig bij het kiezen van je AF-modus, lees dan dit artikel nog eens.
Oorzaak 2: Je hebt te vroeg op de ontspanknop gedrukt
Ook al zit je dan in de goede AF-modus, je camera heeft wel even nodig om scherp te stellen. Druk je af voordat je camera klaar is met scherpstellen? Dan krijg je uiteraard een scherpe foto. Een veelvoorkomend probleem bij actiefoto’s.
Oorzaak 3: Je gebruikt het verkeerde scherpstelpunt of stelde niet op de juiste manier scherp
Je kunt op vrijwel iedere goede camera zelf een scherpstelpunt kiezen. Op sommige camera’s kun je deze punten zelfs klein, middelgroot of groot maken voor nog meer controle. Op deze manier kun je je camera precies instrueren waar jij wilt dat de foto scherp is.
Sommige fotografen laten het scherpstellen helemaal aan de camera over. Dan staat er vaak een groot vlak in je scherm en kiest je camera zelf waar de foto scherp wordt. De kans dat dat goed gaat? Niet altijd even groot.
Werk dus zo veel mogelijk met een zelfgekozen scherpstelpunt voor meer controle over je scherpte of onscherpte in de foto. Zeker bij het werken met een groot diafragma is het zelf kiezen van je scherpstelpunt belangrijk.
Het probleem: Je algehele beeld is wat zacht/onscherp, nergens is de foto écht haarscherp.
Als je een meer ervaren fotograaf bent en weet hoe correcte, haarscherpe beelden eruit zien is niets zo irritant als zachte, matige scherpe beelden schieten. Je mist die echt crispy, haarscherpe beelden die je eerder wel hebt geschoten. Frustrerend! Waarom lukt het ineens niet meer?
Oorzaak: Een mogelijke camerafout
Het onscherpte-probleem is een bekend probleem bij veel camera’s. Zelfs topkwaliteit camera’s als de Canon 6D hebben er regelmatig last van, en veel fotografen klagen over de achterblijvende scherpte. Voor mij was dit een reden om over te stappen naar de Sony A7iii. Deze camera is een heel stuk scherper en dat geeft een hoop meer zelfvertrouwen bij het shooten.
Je kunt je camera naar een fotozaak brengen om hem te laten onderzoeken. Dit probleem is eerder met mijn 650D zo opgelost, met mijn 6D werd het echter niet beter en dat heeft me de doorslag gegeven om over te stappen naar een ander merk.
Het probleem: Er is wel scherpte in je foto, maar altijd net voor of achter je onderwerp.
Merk je dat de scherpte bij iedere foto nét niet ligt waar je hem wilt hebben? Dan zou het heel erg goed kunnen dat dit niet aan jou ligt, maar aan je apparatuur.
Oorzaak: Een objectief met front- of backfocus
Als je objectief last heeft van front- of backfocus betekent dat dat de lens niet meer precies scherpstelt waar jij dat wilt, maar net ervoor (front focus) of erachter (back focus). Dit is een technisch probleem wat een fotozaak voor je op kan lossen.
Om te testen of dit daadwerkelijk het probleem is kun je je objectief testen met een focus chart. In dit artikel lees je meer over hoe je dat doet en vind je de chart om uit te printen.
Het probleem: Het gebied dat scherp is in je foto is te klein.
Veel fotografen vinden een onscherpe achtergrond heel erg mooi, maar die onscherpte moet zich niet ook nog doortrekken naar je onderwerp. Gebeurt dat wel, dan is je scherptediepte misschien iets te klein.
Oorzaak: Je diafragma is te groot
Je kunt de scherptediepte vergroten door je diafragma te verkleinen. Dat betekent dat je de F-waarde wat hoger maakt.
Het probleem: Je camera blijft maar heen- en weer scherpstellen zonder te focussen
Het kan ook voorkomen dat je camera de focus helemaal niet kan vinden en je uberhaupt geen foto kan maken.
De oorzaak: Een vieze AF-sensor of te veel tegenlicht
Je zult misschien al eens gemerkt hebben dat je camera het lastig vindt om scherp te stellen als je tegen de zon in fotografeert. Je camera wordt dan simpelweg verblind, net als je zelf bent als je tegen de zon in kijkt. Maar het kan ook zijn dat je AF-sensor vies is en je camera daardoor niet meer zo scherp ziet. Het beste is dan om naar een fotozaak te gaan, daar kunnen ze de sensor schoonmaken.
Conclusie
Zoals je leest zijn er heel veel mogelijke oorzaken voor een onscherpe foto. Het kan aan je camera, je objectief, of aan jouw fotografie skills liggen. Eindeloos veel mogelijkheden!
Kom je er echt niet uit? Ga dan naar een goede fotozaak en leg je probleem uit. De medewerkers zullen je dan helpen om de oorzaak te achterhalen.
