We kennen het allemaal wel: de hype rondom manifesteren. Overal hoor je coaches zeggen dat je succes kunt aantrekken door simpelweg positief te denken, een andere money mindset te ontwikkelen, en trouw te geloven in je dromen. Veel van deze coaches hebben soms zelfs het grootste gedeelte van de modules in hun cursussen gewijd aan mindset en manifesteren.

Volgens hen kun je door hun simpele stappen te volgen, rijk worden, slechts drie uur per week werken, en een gezonder en gelukkiger leven leiden. Maar hoe realistisch is dat eigenlijk…?

In deze blog wil ik kritisch kijken naar manifesteren: wat is pure hype, wat heeft daadwerkelijk een basis in de wetenschap, en hoe kun je je mindset op een effectieve manier inzetten om je doelen te bereiken?

Luister naar deze podcast aflevering:

Wat is manifesteren eigenlijk?

Manifesteren wordt vaak gepresenteerd als een proces waarbij je je doelen bereikt door je er intens op te focussen. Door positief te denken en jezelf keer op keer in te beelden hoe je leven eruitziet wanneer je je doelen hebt bereikt, zou je deze realiteit aantrekken. Een soort *magisch* denken dus.

Hoewel dat als een aantrekkelijk idee klinkt, heb ik hier wel wat moeite mee. Zeker als ik zie hoeveel nadruk er in sommige cursussen voor startende fotografen wordt gelegd op mindset en manifesteren, terwijl de praktische tools ontbreken. Denk aan zaken als SEO, marketingstrategieën, of leren hoe je sterke teksten schrijft.

Als je de praktische stappen niet zet, dan gebeurt er namelijk niets, hoe vaak je ook aan je doelen denkt.

De valkuilen van de manifestatiehype

Mijn grootste probleem met de manifestatiehype is dat het er een beetje op lijkt dat je dromen gewoon werkelijkheid kunnen worden, puur door er maar hard genoeg in te geloven.

Dit haalt alle verantwoordelijkheid bij jezelf en je acties weg. Het vertelt je eigenlijk dat je niet hard hoeft te werken, maar dat manifesteren het belangrijkste is.

Maar de waarheid is dat je, hoe vaak je ook visualiseert, je doelen alleen bereikt door ACTIE te ondernemen.

Doelen behalen gaat niet over wensen of magisch denken, maar over keihard werken, kansen grijpen, falen en opnieuw beginnen.

Een voorbeeld uit de praktijk

Een klant van mij vertelde dat ze een half jaar had besteed aan het “manifesteren” van meer klanten voor haar fotografiebedrijf. Ze had moodboards gemaakt, affirmaties opgeschreven en zelfs een “manifestatiecoach” ingehuurd. Toen ik haar vroeg welke concrete stappen ze had gezet om die klanten daadwerkelijk aan te trekken, gaf ze toe dat ze geen nieuwe marketingstrategieën had geprobeerd. Ze vertrouwde erop dat klanten vanzelf zouden komen als ze maar genoeg geloofde in haar succes. Helaas gebeurde dat niet, en uiteindelijk voelde ze zich teleurgesteld en mislukt.

Dit laat zien dat manifesteren zonder actie een doodlopend pad kan zijn. Het geeft mensen valse hoop en kan je zelfs passief maken. Als je gaat zitten wachten terwijl je heel hard positief denkt, dan gaat er niets gebeuren.

Is manifesteren dan complete onzin?

Niet helemaal. Hoewel ik kritisch ben op de magische reputatie van manifesteren, zit er wel degelijk een kern van waarheid in. Het heeft alles te maken met hoe je brein werkt.

Hier zijn een paar wetenschappelijke feiten over de kracht van je mindset:

• Confirmation bias: Dit is de neiging van je brein om informatie te zoeken die jouw overtuigingen bevestigt. Als jij gelooft dat je nooit een succesvolle fotograaf zult worden, zul je alleen de mislukkingen zien en geen waarde hechten aan je successen. Andersom geldt dat als je gelooft dat je kunt groeien, je brein kansen gaat zoeken die je dichter bij je doel brengen.
• Visualisatie werkt: Onderzoek heeft aangetoond dat sporters die zich meerdere keren per dag visualiseren dat ze trainen, meer vooruitgang boeken dan sporters die dat niet doen. Het brein heeft dus enorm veel invloed op je gedrag en prestaties.
• Positief denken helpt: Positieve gedachtes dragen bij aan succes, zowel in werk als in relaties en gezondheid. Ze maken je emotioneel veerkrachtiger en helpen je door te zetten in moeilijke tijden.

Wat écht belangrijk is, is het verschil tussen een fixed mindset en een growth mindset.

Fixed mindset vs. growth mindset

Een fixed mindset is het geloof dat je vaardigheden en talenten vastliggen: “Ik kan dat niet.” Of “Daar moet je talent voor hebben, en als je dat niet hebt, dan kun je nooit zo ver komen”.

Het gaat over het geloof dat je van een dubbeltje nooit een rijksdaalder kan maken, zeg maar.

Dit blokkeert je groei, omdat je niet actief op zoek gaat naar kansen. Waarom zou je, als je toch gelooft dat je iets niet kunt?

Een growth mindset daarentegen is het geloof dat je kunt groeien door te leren en actie te ondernemen. Dat je in principe alles kunt leren, en overal beter in kunt worden als je er maar genoeg tijd aan besteed.

Als je denkt: “Ik heb alles in me om een ijzersterke fotograaf te worden,” ga je automatisch kansen zoeken om dat doel te bereiken. Je brein is erop gericht om manieren te vinden om je droom waar te maken!

Hoe ik mijn growth mindset gebruikte

Een paar jaar geleden wilde ik een specifieke fotografiestijl ontwikkelen. Ik bewonderde fotografen die intieme en creatieve portretten maakten, en ik voelde me gefrustreerd dat mijn werk daar niet op leek.

Ik zette mijn growth mindset toen in en begon met geloven dat ik dat heus wel zou kunnen als ik er maar genoeg moeite in zou steken. Dat de reden dat ik nu dat niveau nog niet had puur is omdat ik er te weinig tijd en oefening in heb gestoken.

In plaats van jaloers naar die fotografen te kijken, besloot ik actief te zoeken naar manieren om die stijl te leren.

Ik ging op zoek naar workshops, scrolde door websites, en vond uiteindelijk een workshop in Portugal die perfect aansloot bij mijn doelen. Het was een investering, maar het gaf me de tools en het vertrouwen om verder te groeien qua creativiteit.

Als ik toen had gedacht: “Ik ben niet goed genoeg om zo’n fotograaf te worden,” had ik die kans nooit gegrepen! Dit is precies hoe een growth mindset je kan helpen om verder te komen.

De balans tussen mindset en actie

Manifesteren kun je zien als een manier om jezelf te motiveren. Door je dromen duidelijk voor ogen te hebben en positief over jezelf te denken, geef je je brein de opdracht om naar kansen te zoeken. Maar het is geen magisch proces. Zonder concrete actie blijven je doelen dromen.

Een ander voorbeeld: waarom positiviteit werkt

Stel je voor dat je je inkomsten als fotograaf wilt verdubbelen. In plaats van te hopen dat klanten vanzelf op je afkomen, kun je je mindset gebruiken om te bepalen wat je wél kunt doen. Door positief te blijven denken, blijf je openstaan voor kansen: je durft een hoger tarief te vragen, je probeert nieuwe marketingstrategieën uit, of je leert nieuwe technieken om je werk te verbeteren.

Dit alles begint met de overtuiging dat je het kán. Maar daarna is actie onmisbaar.

Waarom manifesteren populair is

Interessant genoeg worden boeken en cursussen over manifesteren vaak populair in tijden van onzekerheid. Tijdens de Grote Depressie in de jaren 30, of tijdens de COVID-pandemie in 2022, zagen we een grote toename in interesse voor manifesteren. Dit komt omdat mensen in zulke periodes meer controle willen over hun leven.

Manifesteren lijkt dan een vorm van controle, een manier om grip te krijgen op een onzekere toekomst. Daar is op zich niets mis mee, zolang je maar blijft begrijpen dat je eigen acties uiteindelijk het verschil maken.

Conclusie

Manifesteren is geen magische oplossing voor succes. Maar door je doelen te visualiseren en positief te denken, kun je je brein wel activeren om kansen te zoeken en actie te ondernemen. Het gaat niet om wensen, maar om DOEN.

Dus in plaats van te blijven dromen, stel jezelf de vraag: welke stap kan ik vandaag zetten om dichter bij mijn doel te komen?