We kennen het allemaal: 20 keer per dag je Instagram openen om te checken of er al likes bij zijn gekomen. Of je mail constant refreshen in de hoop dat je klant eindelijk enthousiast reageert op je fotoshoot. Blijft de reactie uit? Dan komt de onzekerheid.

Dat verlangen naar goedkeuring is heel menselijk. We zijn allemaal opgegroeid met de behoefte om aardig gevonden te worden. Maar zodra je ondernemer of maker bent, kom je in een compleet andere realiteit terecht. Want ineens ligt je werk, je creativiteit en soms zelfs je hele identiteit op tafel voor iedereen om iets van te vinden. En die drang naar goedkeuring kan je passie behoorlijk in de weg zitten.

Luister de podcast-versie van deze blog hier:

De valkuil van goedkeuring zoeken

Als fotograaf, maker of ondernemer herken je het misschien: één negatieve reactie kan genoeg zijn om je hele strategie in twijfel te trekken. Ik herken dat zelf ook, soms ben ik in staat om mijn hele bedrijf om te gooien omdat één iemand niet blij was met mijn werk.

Social media maakt dat alleen nog maar erger. Likes en reacties voelen als bevestiging: “Wat jij maakt is goed, je doet ertoe.”

Dat is natuurlijk fijn, maar het wordt problematisch als je er te veel naar op zoek gaat. Onderzoek laat zien dat mensen die geneigd zijn te people pleasen vaak een lager zelfbeeld hebben. Hun eigenwaarde hangt sterk samen met wat anderen van ze vinden.

Dat is natuurlijk een recept voor gedoe. Want zolang de mening van een ander bepaalt wat jij waard bent, zit je vast in een vicieuze cirkel.

De paradox van passie

Wat veel makers uniek maakt, is hun koppige vertrouwen in zichzelf. Je moet wel een beetje eigenwijs zijn om überhaupt fotograaf, coach of ondernemer te worden in een wereld waar iedereen roept dat er te veel concurrentie is.

Maar dat vertrouwen kan omslaan in obsessie. Onderzoeker Brad Stulberg beschrijft dit in zijn boek The Passion Paradox. Hij ziet passie als een dubbelzijdig zwaard:

• Harmonieuze passie geeft energie en plezier. Je passie is een deel van je leven, maar niet je hele identiteit.
• Obsessieve passie is gebaseerd op verwachtingen en goedkeuring van anderen. Je plezier hangt af van de reacties die je krijgt.

En precies daar ontstaat de valkuil: je passie wordt afhankelijk van externe factoren. Je gaat je keuzes baseren op wat anderen denken, in plaats van wat voor jou klopt.

Typische signalen van people pleasing

Herken je jezelf in een of meer van deze gedragingen?

• Je vindt het moeilijk om beslissingen alleen te nemen en checkt altijd eerst bij anderen.
• Je humeur wordt bepaald door hoe anderen op je reageren.
• Je vraagt vaak of je iets goed hebt gedaan.
• Je twijfelt achteraf eindeloos over keuzes die je al hebt gemaakt.
• Je durft kansen niet te pakken uit angst dat anderen het afkeuren.
• Eén negatieve reactie kan je dagenlang bezig houden.

Het is belangrijk om het verschil te zien tussen validatie zoeken en goedkeuring zoeken. Validatie is checken wat een ander denkt, zonder dat het veel invloed heeft op je gevoel. Goedkeuring zoeken gaat dieper: je voelt je onzeker, schuldig of gefrustreerd als die goedkeuring uitblijft.

Hoe doorbreek je dit patroon?

Gelukkig zijn er manieren om minder afhankelijk te worden van goedkeuring en meer te bouwen op jezelf in plaats van anderen.

1. Werk vanuit je kernwaarden

Voor mij de meest belangrijke en waardevolle tip. Als je voor jezelf goed nadenkt over wat jij nou écht belangrijk vindt, kan dat altijd een soort vuurtoren in een storm zijn.

Als je je onzeker voelt ben je vaak geneigd om van richting te wisselen. Om iets anders te doen. Want je denkt: ‘Wat ik nu doe is blijkbaar niet goed genoeg’. Dan ga je al snel naar anderen kijken, of dus naar anderen luisteren, om je richting te bepalen.

Als je voor jezelf weet welke waardes jij het belangrijkst vind kun je juist naar binnen kijken en jezelf elke keer afvragen: ‘Wil ik dit doen omdat ik op zoek ben naar goedkeuring of door iemand leuk gevonden wil worden, of past dit echt bij mijn waardes?’

Die vraag kan heel veel betekenen.

Bepaal welke waarden voor jou altijd op nummer één staan. Schrijf deze eens op en bij je volgende moment van onzekerheid of twijfel, pak ze erbij!

2. Maak tijd voor wat jíj leuk vindt

Hoe vaak maak je nog vrij werk? Hoe vaak creëer je dingen waar misschien geen commerciële behoefte aan is maar jij gewoon heel leuk vindt?

Hoe vaak schrijf je een post, gewoon recht uit je hart, zonder eerst te checken of hij wel een sterk haakje heeft?

Waarschijnlijk niet meer zo vaak.

Als ondernemer verlies je dit makkelijk uit het oog. Maar vrij werk maken, gewoon iets creëren dat jij zelf leuk vindt, zonder commerciële waarde, is zo veel waard!

Plan wat vaker tijd in om gewoon iets te gaan doen, onderzoeken, proberen of maken wat jij leuk vindt. Zonder dat het resultaat hoeft te hebben.

Zonder dat je het hoeft te delen.

Gewoon, voor jezelf in plaats van voor anderen.

3. Focus op input, niet op output

Als je op zoek gaat naar een bepaald eindresultaat, bijvoorbeeld in de vorm van een bepaald aantal likes of soort reacties, dan focus je heel erg op output.

Je focus ligt dan op ‘welk resultaat behaal ik hiermee?’

Dan kun je haast niet meer anders dan bezig zijn met externe validatie.

Probeer vaker op input te focussen.

In plaats van te denken: “Deze post moet meer likes krijgen dan de vorige”, kun je beter denken: “Ik wil een uur gefocust werken aan een post waar ik volledig achter sta.”

Door te focussen op input (wat jij erin stopt) in plaats van output (wat eruit komt), haal je de druk eraf. Gek genoeg levert dat vaak juist betere resultaten op.

4. Spendeer meer tijd met jezelf

Alleen zijn helpt je om beter op jezelf te vertrouwen. En dat geldt ook online: volg minder mensen, filter je feed en besteed minder tijd aan scrollen. Probeer alleen content te consumeren waar jij echt blij van wordt of die je vaak positiever achterlaat dan ervoor.

Probeer dus eens of je je online omgeving kunt verkleinen. Hoe minder je je laat leiden door wat anderen doen, hoe makkelijker het wordt om je eigen koers te varen.

Conclusie: jouw waarde komt van binnenuit

Iedereen vindt het fijn om goedkeuring te krijgen. Maar als je er te afhankelijk van wordt, loop je vast in perfectionisme, onzekerheid en vermijding.

Kies daarom bewust: werk vanuit je waarden, richt je op input en gun jezelf tijd om dingen te maken die je zelf leuk vindt.

Dan word je niet alleen een blijer mens, maar ook een sterkere maker. En ja, de kans is groot dat die goedkeuring dan alsnog volgt, maar dan voelt het als een bonus in plaats van een iets dat jij echt nodig hebt.