We zijn allemaal ergens begonnen als fotograaf – en waarschijnlijk overheerst er dan vooral één gevoel: onzekerheid. En wat moet je nou net niet uitstralen als ondernemer die meer klanten wil aantrekken? Juist.

Maar niet alleen voor je zakelijke succes kan onzekerheid een doodsteek zijn – je wordt er zelf ook gewoon niet blij van. Je onzeker voelen is een naar gevoel dat veel energie kost, en daar wil je het liefst zo snel mogelijk vanaf.

Goed nieuws! Je kunt dit gevoel voor een groot deel achter je laten door een aantal dingen te doen.

Luister de podcast aflevering bij deze blog:

Mijn ervaring met onzekerheid als fotograaf

Toen ik net begon met fotograferen was ik altijd doodnerveus voor mijn fotoshoots. Ik vroeg te weinig geld voor mijn werk, de paniek vloog me aan zodra er een mail binnenkwam, en soms hoopte ik zelfs dat fotoshoots werden afgezegd, zó spannend vond ik het. Echt vreselijk.

Vaak was ik onzeker over mijn resultaten en al bang vooraf dat het niet goed zou zijn. Als klanten niet reageerden op de galerij, dacht ik direct dat ze niet blij waren. Ik durfde ook niet buiten mijn comfortzone te fotograferen en werd nerveus als het bewolkt was.

Tegenwoordig geniet ik van elke fotosessie, ben ik altijd enthousiast, kost het me niet zo veel energie meer en zijn mijn klanten altijd tevreden. Ik heb nog steeds wel eens onzekere momenten, maar ik weet nu waardoor dat komt en wat ik moet doen om daar overheen te stappen.

Mijn ervaring is dus: zelfvertrouwen kun je leren en ontwikkelen. Maar hoe?

Hoe zelfvertrouwen werkt

Breinscans laten zien dat je zelfverzekerd gedragen en voelen de beloningscentra in je hersenen activeren – en dat creëert motivatie en fijne gevoelens. En als wij zelfverzekerd zijn, zorgt dat er vaak ook voor dat anderen zich kalmer en zelfverzekerder voelen.

Je brein is plastisch

Oftewel, paden in je brein kunnen zichzelf aanpassen naar aanleiding van welke paden jij vaak gebruikt, en welke niet. Daar is een gezegde voor: ‘Neurons that fire together, wire together.‘

Oftewel, een weg die jij heel vaak beloopt in je brein wordt een soort snelweg, steeds makkelijker toegankelijk!

Hoe meer jij oefent met de weg van zelfverzekerd zijn en positief denken, hoe groter die weg wordt en hoe makkelijker je hersenen die afslag nemen. Hiermee oefenen kan je dus echt zelfverzekerder maken, al begint het misschien met een soort fake it till you make it gevoel.

Je kunt je brein herprogrammeren voor meer zelfvertrouwen

Je onderbewuste brein verzamelt alleen informatie en herhaalt deze. Het bekijkt niet wat waar is en wat niet. Als jij jezelf de hele dag vertelt ‘ik kan dit niet’ of ‘ik ben niet creatief’, dan neemt je brein dat gewoon aan als waarheid. Zo ga je je eigen gedachten geloven en je ernaar gedragen.

Het goede nieuws? Je kunt je onderbewuste nieuwe waarheden aanleren! Dit kun je doen in drie stappen:

1. Gedachtes veranderen
2. Acties koppelen aan nieuwe overtuigingen
3. Neuroplasticiteit benutten

Onze gedachten kun je zien als verhalen, angsten of beperkende overtuigingen. Om vooruit te komen in het leven is het belangrijk om bewust te worden van wat jij jezelf vertelt en dat je tegenhoudt. Zodra je deze beperkende overtuigingen herkent, kun je een nieuw, behulpzaam perspectief creëren. Want die gedachtes die je hebt, hoeven helemaal niet de waarheid te zijn!

Na het creëren van zo’n nieuwe waarheid is actie nodig. Herhaling en oefening versterken de nieuwe denkpatronen, zoals je nu weet.

Door vervolgens consequent A (bewustwording en verandering van gedachten) en B (actie en oefening) toe te passen, ontstaat neuroplasticiteit: nieuwe verbindingen in de hersenen en een groeiend zelfvertrouwen. Het is geen instant proces, maar vereist geduld en doorzettingsvermogen.

Interessant genoeg vindt neuroplasticiteit plaats tijdens diepe slaap of rust, niet tijdens de actie zelf. Dit betekent dat het leerproces zich op de achtergrond blijft ontwikkelen terwijl we slapen. Lekker makkelijk!

Laten we dit praktisch maken! Welke praktische stappen kun je ondernemen?

1. Ken je camera en de instellingen met je ogen dicht

Een van de grootste fouten die veel beginnende fotografen maken, is dat ze te snel professioneel willen fotograferen zonder hun camera en de instellingen goed te kennen. Dit is vragen om problemen! Hoe leuk het ook is om voor klanten te werken, er is zoiets als too soon.

Investeer de tijd om je camera te leren kennen, blind te weten waar de knoppen zitten en te begrijpen hoe je met verschillende lichtomstandigheden omgaat. Dit hoeft helemaal niet moeilijk te zijn! Als je hulp nodig hebt, bekijk dan mijn basisfotografie cursus waarin ik deze onderwerpen uitgebreid behandel.

Werk daarnaast met een camera die jij vertrouwt. Toen ik switchte van Canon naar Sony, vond ik dat ontzettend spannend. Ik kende mijn Canon-camera van binnen en van buiten, maar Sony was totaal nieuw. Dat kostte echt tijd om onder de knie te krijgen, en ik moest bewust tijd nemen om vrij werk te schieten en te oefenen.

2. Oefen op verschillende soorten locaties en omstandigheden

Mijn grootste valkuil vroeger? Ik was een one trick pony. Ik werkte altijd op locaties met neutrale kleuren en met tegenlicht. Maar als ik opeens op een groen grasveld stond of als het bewolkt was, raakte ik in paniek.

Hoewel je als fotograaf vaak enige controle hebt over je locaties, is dit bij bijvoorbeeld bruiloften lang niet altijd het geval. Daarom is het essentieel om ervaring op te doen in verschillende settings. Loop mee met andere fotografen, volg workshops en oefen!

Ik heb bijvoorbeeld een workshop gevolgd over flitsen in slecht licht. Dat gaf me zoveel meer vertrouwen in lastige lichtsituaties. Sindsdien weet ik: ik red me in elke situatie.

3. Bereid je shoots goed voor samen met de klant

If you fail to plan, you plan to fail – Taylor Swift zegt het, dus het is zo. Ha!

Wil jij in alle rust en met zelfvertrouwen op een shoot staan? Dan moet je exact weten wat de klant wil.

Wat een klant zegt te willen, is niet altijd hetzelfde als wat ze in hun hoofd hebben. Het is aan jou om goed uit te pluizen waar ze de beelden voor willen gebruiken en wat ze precies zoeken. Dit voorkomt twijfel en onzekerheid op de dag zelf.

Gebruik een vragenformulier, een voorbereidende call of moodboards om dit helder te krijgen. Ik gebruik zelf mijn shoot planning sheet uit de shop van de fotografen academy – ideaal!

4. Vergelijk jezelf niet te veel met andere fotografen

Vergelijken is menselijk en helemaal stoppen is bijna onmogelijk. Maar wees je bewust van wanneer het je onzeker maakt en neem dan een pauze van sociale media. Je kunt daar ook dit artikel over lezen.

Er is ruimte voor iedereen, en het werk van een ander zegt niets over jouw waarde als fotograaf. Focus op je eigen groei en ontwikkeling.

5. Houd een ‘win-mapje’ bij

Soms is het moeilijk om je eigen vooruitgang te zien. Daarom helpt het enorm om een mapje bij te houden met positieve feedback, toffe beelden of mooie herinneringen aan shoots. Dit dient als bewijs voor je brein: Je bent wél goed genoeg!

Op momenten van onzekerheid kun je hier doorheen bladeren en zien hoe ver je al bent gekomen.

6. Oefen met positieve affirmaties

Ga voor een shoot voor de spiegel staan, rechtop. Zet je handen in de zij gebald als vuisten. Dit is de superman-pose, en alleen die pose al wekt meer zelfvertrouwen op!

Zeg een paar keer tegen jezelf: “ik kan dit, ik ga dit rocken. Ik heb alle skills in huis en dit komt goed.”

Dit voelt misschien in het begin gek, maar hoe vaker je het herhaalt, hoe meer je brein het als waarheid gaat zien. Zo bouw je echt aan je zelfvertrouwen!

Conclusie

Zelfvertrouwen kweken als fotograaf is een proces dat tijd kost, maar door deze stappen te volgen, zul je merken dat je steeds zekerder wordt. Dit leidt uiteindelijk tot meer plezier in je werk, tevreden klanten en succesvolle fotoshoots. Win-win!